Dach zielony o zazielenieniu intensywnym wysokim – fot. ZinCo
Ekologiczny i praktyczny – zielony dach to konstrukcja przyjazna dla ludzi i środowiska. Z formalnego punktu widzenia to po prostu dodatkowa warstwa zieleni i ziemi, wpływająca korzystnie na lokalny mikroklimat i tworzący nawet swego rodzaju ogród, pozwalający na wykorzystanie go jako oazy spokoju, czy punktu widokowego.
– poprawiają mikroklimat wewnątrz pomieszczeń
– regulują wilgotność powietrza i obniża temperaturę o kilka stopni bezpośrednio nad połacią dachową
– zmniejszają ilość wody opadowej odprowadzanej do kanalizacji deszczowej
– wchłaniają kurz i zmniejsza zanieczyszczenie powietrza
– poprawiaja funkcjonalność i estetykę budynku
– korzystnie wpływają na samopoczucie mieszkańców lub użytkowników budynku
– stanowią siedlisko flory i fauny
– stanowią element rekultywacji otoczenia
– stwarzają dodatkowe miejsca rekreacji
Pierwszym etapem jest wybór rodzaju zazielenienia dachu. Determinuje on przyjęcie ilości i grubości kolejnych warstw konstrukcji.
To najprostszy wariant zazielenienia. Są to rośliny o najniższych wymaganiach wegetacyjnych. Pielęgnacja wymagana jest w zasadzie tylko po zasiewie, do momentu utworzenia zwartego dywanu
To w zasadzie byliny, trawniki i krzewy, z wyjątkiem drzew. Pielęgnacja jest podobna do pielęgnacji ogrodów. Konieczne jest nawożenie i ewentualne podlewanie.
Możliwe jest wykorzystanie traw, bylin, krzewów i sporadycznie drzew, co umożliwia różnicowanie wysokości roślin i tworzenie wydzielonych oaz roślinnych. Stawia bardzo wysokie wymagania warstwom konstrukcji dachowej, ponadto wymaga bardzo starannej pielęgnacji oraz instalacji nawadniających. Możliwe jest także wykonstruowanie oczek wodnych.
Hydroizolacje wykonuje się zasadniczo z trzech typów materiałów:
– bitumicznych rolowych: pap bitumicznych, nierzadko z wkładką z folii miedzianej (lub z dodatkiem środków chemicznych, powodujących „odpychanie” korzeni od warstwy hydroizolacji – tylko przy zazielenieniu ekstensywnym) oraz membran samoprzylepnych
– membran na bazie tworzyw sztucznych (EPDM, PVC. PE)
– polimerowo-bitumicznych grubowarstwowych mas bitumicznych (mas KMB)
Dla układu odwróconego narażona jest na szereg niekorzystnych oddziaływań. Chodzi o czynniki atmosferyczne i obciążenia mechaniczne, dodatkowo obecność roślin oraz warstwy wegetacyjnej wymusza odporność płyt termoizolacyjnych na substancje powstające na skutek cyklów wegetacyjnych roślin, nawozy i inne agresywne substancje mogące mieć kontakt z warstwą termoizolacyjną oraz na inne rodzaje korozji biologicznej. Dlatego stosuje się tu płyty z polistyrenu ekstrudowanego (XPS, zwany potocznie styrodurem), dzięki zamkniętym porom cechują się on bardzo niską nasiąkliwością, odpornością na wilgoć i kwasy humusowe. Rozkład i wielość porów (drobne, zamknięte pory) nadają takiej płycie wysoką wytrzymałość mechaniczną, stabilność wymiarów i łatwość obróbki. Dla układu tradycyjnego (termoizolacja chroniona przez hydroizolację) można stosować twardy styropian.
Dla układu odwróconego narażona jest na szereg niekorzystnych oddziaływań. Chodzi o czynniki atmosferyczne i obciążenia mechaniczne, dodatkowo obecność roślin oraz warstwy wegetacyjnej wymusza odporność płyt termoizolacyjnych na substancje powstające na skutek cyklów wegetacyjnych roślin, nawozy i inne agresywne substancje mogące mieć kontakt z warstwą termoizolacyjną oraz na inne rodzaje korozji biologicznej. Dlatego stosuje się tu płyty z polistyrenu ekstrudowanego (XPS, zwany potocznie styrodurem), dzięki zamkniętym porom cechują się on bardzo niską nasiąkliwością, odpornością na wilgoć i kwasy humusowe. Rozkład i wielość porów (drobne, zamknięte pory) nadają takiej płycie wysoką wytrzymałość mechaniczną, stabilność wymiarów i łatwość obróbki. Dla układu tradycyjnego (termoizolacja chroniona przez hydroizolację) można stosować twardy styropian.
Zapewnia roślinom warunki do wzrostu. Musi cechować się zdolnością gromadzenia/przepuszczania wody, odpornością na ssące działanie wiatru, stabilnością struktury i zdolnością do zabezpieczenia roślinom niezbędnych do rozwoju składników mineralnych.
Dla zazielenienia ekstensywnego jej grubość waha się zazwyczaj w granicach 8 do 15 cm. Najprostszym przykładem takiej warstwy może być mieszanina humusu i odpowiednich materiałów pochodzenia mineralnego (np. żwiru, grysu, keramzyty, tufu wulkanicznego, dolomitu, kory czy pumeksu). Alternatywą może być stosowanie specjalnych mat i płyt wegetacyjnych, produkowanych z włókien kokosowych lub wełny mineralnej i nasyconych substratem glebowym i nasionami.
Dla zazielenienia intensywnego grubość warstwy wegetacyjnej zasadniczo jest nie mniejsza niż 35 cm. Dla wyższych roślin może składać się z jednego lub kilku typów podłoża.
Jest stosowana pomiędzy warstwą wegetacyjną a warstwą drenującą, choć może być składnikiem systemowej warstwy drenażowej. Nie może ograniczać przepuszczalności wody lecz jednocześnie stanowi filtr zapobiegający wypłukiwaniu z warstwy wegetacyjnej drobnych cząstek i zamulaniu warstwy drenującej. Stosuje się tu zazwyczaj geowłókniny o gramaturze rzędu 150 do 200 g/m2. Musi być biologicznie i chemicznie obojętna.
Zapobiega uszkodzeniom hydroizolacji przez korzenie roślin i może jednocześnie być warstwą hydroizoalcji. Może to być papa z dodatkiem środka odpychającego” korzenie czy też z wkładką z folii miedzianej. Przy zazielenieniu intensywnym zdają egzamin także folie z tworzyw sztucznych (HDPE, PVC) o grubości przynajmniej 0,8mm
W zależności od przyjętego rozwiązania konstrukcyjnego może oddzielać albo materiały niekompatybilne ze sobą chemicznie, albo oddzielać od siebie: warstwę drenażową od warstwy hydroizolacji lub termoizolacji. Funkcję te mogą pełnić geowłókniny polipropylenowe o gramaturze od 200 g/m2.
Dach zielony wymaga współpracy projektanta, dekarza, ogrodnika oraz doradcy technicznego producenta materiałów wchodzących w skład systemu. Bezwzględne pierwszeństwo przy projektowaniu i wykonawstwie mają wymagania sztuki budowlanej, a nie aspekty dekoracyjno-ekologiczne i wegetacyjne. Wszystkie wymogi i warunki konstrukcyjne, fizyczne, techniczne i wegetacyjne muszą być uzgodnione już na etapie projektowania. Projekt musi zawierać rysunki detali oraz tzw. trudnych i krytycznych miejsc (dylatacje, przejścia instalacyjne, odpływy, naświetla, itp.)
mgr inż. Maciej Rokiel
Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa
Mgr inż. Maciej Rokiel – Absolwent Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej. Ekspert i autorytet w dziedzinie hydroizolacji. Ceniony autor fachowych książek m.in.: „Hydroizolacje w budownictwie. Poradnik. Wybrane zagadnienia w praktyce”, „Wycena nowych technologii w budownictwie” oraz licznych publikacji w prasie branżowej.
nr katalogowy 08040
nr katalogowy 08021
