Izolacja jest kluczowym elementem systemu chroniącego fundamenty przed zawilgoceniem. Nie zawsze jednak jest to środek wystarczający. Drenaż, wraz z dobraną do rodzaju warunków gruntowych membraną stanowi system chroniący budynek przed szkodliwym działaniem wody.
Gdy chodzi nam o odprowadzenie nadmiaru wody z pasa gruntu otaczającego fundamenty zwykle stosuje się drenaż opaskowy. Należy go wykonać na poziomie ław fundamentowych, w wykopie poszerzonym o około 50 cm. Najprościej mówiąc, jest to system perforowanych rur drenarskich opasujących fundamenty i system studzienek chłonnych, do których jest kierowana woda.
Rury układa się powyżej dolnej i poniżej górnej powierzchni ław fundamentowych, otacza obsypką filtracyjną i geowłókniną oraz podłącza do studzienek rewizyjnych i studzienki zbiorczej. Woda, która się w niej zbiera, jest odprowadzana w miejsce, w którym nie zagraża już budynkowi. Stosuje się go, gdy budynek posadowiony jest na gruncie nieprzepuszczalnym.
W sytuacji, gdy fundamentów nie da się otoczyć rurami, co ma np. miejsce w przypadku zabudowy szeregowej, albo gdy istnieje ryzyko podciekania wód gruntowych pod podłogę w piwnicy, można zastosować tzw. drenaż wewnętrzny, czyli inaczej mówiąc powierzchniowy. Jak sama nazwa wskazuje, w takiej sytuacji rury montuje się wewnątrz budynku.
Zasada jego działania jest taka sama, jak przy drenażu zewnętrznym: rury doprowadzają wodę do studni zbiorczej, z której grawitacyjnie lub pompami jest ona odprowadzana na zewnątrz. Należy jednak pamiętać, że zbierana w ten sposób woda wewnątrz budynku może spowodować powstawanie leja depresyjnego. Różnica ciśnień depresyjnych między stroną zewnętrzną, a wewnętrzną budynku powoduje przepływ wody do wnętrza budynku pod fundamentami. Konsekwencją tego, w przypadku gruntów o małej przepuszczalności, może być rozmywanie i wypłukiwanie podłoża fundamentów. By temu zapobiec rury drenujące należy ułożyć jak najwyżej nad podstawą fundamentu i dodatkowo zastosować obsypkę z drobnego piasku.
Jeszcze innym rozwiązaniem wspomagającym system hydroizolacyjny jest tzw. drenaż francuski. W tym przypadku rezygnujemy z układania rur oraz studzienek kontrolnych. Zastępuje je zasypka żwirowa szczelnie zawinięta w geowłókninę. Najlepiej sprawdza się w tym systemie kruszywo mineralne – żwir lub tłuczeń. Należy też pamiętać, by stosować konkretny typ geowłókniny nietkanej (igłowanej).
Kiedy drenaż jest absolutnie niezbędny, a kiedy dopuszcza się pominięcie tego elementu systemu hydroizolacji? Na pewno należy go wykonać w przypadku posadowienia budynku na gruntach spoistych, nieprzepuszczalnych. Natomiast ewentualna rezygnacja z drenażu w sytuacji, gdy mamy do czynienia z gruntem dobrze przepuszczalnym lub na skałach nie powinna pociągnąć za sobą poważniejszych konsekwencji.
Opracowanie: Redakcja Izoforum