Najprostszym kryterium podziału hydroizolacji jest spoiwo, na bazie jakiego oparto dany system. Rozróżniamy, w związku z tym, systemy oparte na bitumach lub smole, na bazie żywic sztucznych, na bazie mineralnej oraz na bazie żywic reaktywnych.
Systemy najbardziej popularne, znane od stuleci, to hydroizolacje na bazie smoły(obecnie praktycznie wychodzące z użycia) oraz na bazie bitumów. Ich główne zalety to: bardzo wysoka odporność na wodę, możliwość zaizolowania praktycznie każdego rodzaju podłoża, technologia produkcji znana od bardzo dawna oraz łatwość wykonania. Dzięki dostępności surowca i prostej technologii produkcji rozwiązania takie należą również często do najtańszych.
Nie są to jednak systemy pozbawione wad. Problemy wiążą się głównie z nakładaniem kolejnych warstw. Dzięki swej plastyczności i elastyczności izolacje bitumiczne doskonale pokrywają rysy i są odporne na ich powstawanie. Stanowią jednak najsłabsze ogniwo, jeśli chodzi o przyczepność międzywarstwową. Z tego względu doskonale sprawdzają się jako izolacja fundamentów, natomiast nie zdają egzaminu jako bezpośrednia izolacja np. powierzchni tarasów.
Izolacje bitumiczne występują w wersji wodorozcieńczalnej (bitum rozproszony w środowisku wodnym) oraz rozpuszczalnikowej. Pierwsze rozwiązanie pozwala stosować takie izolacje wszędzie tam, gdzie mają styczność z folią lub termoizolacją styropianową, drugie rozwiązanie nie może być stosowane w styczności z innymi organicznymi warstwami (niebezpieczeństwo rozpuszczenia i perforacji), charakteryzuje się natomiast lepszą zdolnością do penetracji, szybszym wysychaniem oraz pozwala na prace w niższych temperaturach.
Z uwagi na swoją trwałą plastyczność, hydroizolacyjne preparaty bitumiczne nie są odporne na ujemne parcie wody, dlatego też nie w każdym zastosowaniu się sprawdzą. Dodatkowym ograniczeniem są zdrowotne przeciwwskazania do stosowania takich preparatów wewnątrz budynków.
Drugą grupę izolacji stanowią preparaty izolacyjne na bazie dyspersji żywic sztucznych. Są to produkty o składzie zbliżonym do farb budowlanych, jednak zoptymalizowane pod kątem maksymalnego efektu izolacji i zdolności do utworzenia grubej warstwy dającej odpowiedni efekt. Z reguły zawierają dużo większą, niż w przypadku farb, ilość substancji błonotwórczej oraz dodatkowe składniki zmniejszające nasiąkliwość powłoki.
Do tej grupy preparatów hydroizolacyjnych należą coraz bardziej zyskujące na popularności folie w płynie. Są to preparaty mające postać rzadkiej pasty przeznaczone do nakładania na podłoża mineralne za pomocą wałka, pędzla lub szpachli. Utworzona w ten sposób powłoka uzyskuje swoje właściwości hydroizolacyjne po 24-48 godzinach w zależności od panujących warunków.
Preparaty tego rodzaju są stosowane jako zabezpieczenie przed wodą w łazienkach, kuchniach i innych pomieszczeniach, w których z uwagi na niebezpieczeństwo zalania wodą hydroizolacja jest niezbędna. Folia w płynie nie może być natomiast używana jako warstwa wierzchnia, dlatego najczęściej jest stosowana jako warstwa pod płytkami ceramicznymi w okolicach wanien i pryszniców oraz na podłogach.
Preparaty na bazie dyspersji nieco obniżają przyczepność kolejnych warstw, dlatego do przyklejania płytek ceramicznych należy używać klejów elastycznych o klasie C2 lub dyspersyjnych.
Folie w płynie wraz z systemem połączeń pachwinowych, kątowych i uszczelniających otwory technologiczne stanowią kompletne systemy ochrony pomieszczeń mokrych przed okresowym działaniem wody. Nie nadają się jednak do izolacji zbiorników wodnych (baseny i niecki wodne), gdyż pod wpływem długotrwałego działania wody może dojść do zmniejszenia ich izolacyjności. Poza tym agresywne środki służące do dezynfekcji i uzdatniania wody w basenach wpływają destrukcyjnie na tego typu powłoki. Z tych samych powodów folie w płynie są przeznaczone tylko do wewnątrz.
Takich wad są pozbawione hydroizolacje mineralno-polimerowe, zwane też szlamami izolacyjnymi lub uszczelniającymi. Hydroizolacje mineralne dwukomponentowe są przeznaczone do izolowania przeciwwodnego murów, cokołów, basenów i niecek wodnych, tarasów, balkonów i dachów, a także łazienek i pralni – również tych, które z uwagi na przemysłowy charakter są obciążone w sposób stały i nierzadko agresywny.
Ich składnikiem jest oprócz mineralnych wypełniaczy, cement i specjalna polimerowa żywica. Składniki po wymieszaniu w odpowiednich proporcjach nakłada się na zabezpieczaną powierzchnię i pozostawia do związania. Mechanizm działania produktów tego typu polega, z jednej strony, na wiązaniu żywicy odpornej na wodę, z drugiej zaś – na hydratacji cementu, który oprócz przyczepności i odporności chemicznej zapewnia również podniesienie odporności na wodę zwłaszcza przy jej długotrwałym działaniu.
Jedną z podstawowych zalet szlamów dwuskładnikowych jest również ich bardzo wysoka elastyczność, pozwalająca mostkować powstające w podłożu rysy nawet powyżej 0,5 mm. Sam produkt charakteryzuje się bardzo dużą przyczepnością do podłoża oraz relatywnie wysoką odpornością mechaniczną, doskonale więc przenosi obciążenia z zewnętrznych warstw, takich jak płytki. Zarówno dynamiczne obciążenia powierzchni płytek jak inaprężenia ścinające czy działające pionowo nie przekraczają wartości wymaganych dla klejów do płytek. Z uwagi na stosowanie hydroizolacji dwukomponentowych na podłożach, w których ryzyko niestabilności jest duże, zaleca się stosowanie klejów wysokoelastycznych.
Rzadko stosowaną i stosunkowo nową metodą jest też dodawanie specjalnych, rekomendowanych przez producenta, dodatków do zapraw klejowych poprawiających ich odporność na wodę, które po trosze stanowiąc system „dwa w jednym” w nieskomplikowanych przypadkach spełniają swoje zadanie. Dodatkową zaletą takich rozwiązań jest znaczny wzrost elastyczności i przyczepności zaprawy klejowej.
Za każdym razem w przypadku stosowania mineralnych preparatów hydroizolacyjnych trzeba użyć specjalnych mankietów i taśm uszczelniającychwykorzystywanych do zabezpieczania newralgicznych miejsc w narożnikach i na styku ścian. Rozwiązania takie gwarantują, że nawet w przypadku pęknięcia czy odspojenia w takim miejscu ciągłość izolacji będzie zachowana.
Wszystkie preparaty hydroizolacyjne podlegają szczególnym wymaganiom dotyczącym skuteczności izolacji przeciwwodnej. Oprócz przyczepności i mrozoodporności na specjalnych stanowiskach bada się również podatność na odkształcenia rozciągające oraz obciążenia dynamiczne. Tak przebadane produkty gwarantują długoletnią bezawaryjną eksploatację.
Nie mniej ważnym parametrem dla zapraw hydroizolacyjnych jest badanie przesiąkliwości podłoża zabezpieczonego takim preparatem w warunkach podwyższonego ciśnienia. Produkty, które taki test przejdą pomyślnie są stosowane wszędzie tam, gdzie woda działa pod ciśnieniem (zbiorniki wodne, baseny, budowle inżynieryjne, mury oporowe).
Najbardziej zawansowanymi produktami do hydroizolacji są preparaty wieloskładnikowe na bazie żywic reaktywnych. Mogą to być zarówno produkty na bazie żywic poliuretanowych, jak i epoksydowych. Obie grupy występują jako produkty wodorozcieńczalne jak i rozpuszczalnikowe. Charakteryzują się bardzo dobrym wnikaniem w podłoże, a przez to olbrzymią przyczepnością oraz bardzo szybkim efektem pełnej ochrony przed wodą.
Ich wadą jest skomplikowana i wymagająca trzymania się ściśle reżymu technologicznego obróbka oraz brak możliwości zastosowani na podłożach o wilgotności większej niż 1,5%. Z uwagi na powierzchnię o niemineralnym charakterze konieczne jest stosowanie klejów do płytek na bazie żywic reaktywnych lub o podwyższonej przyczepności. Skomplikowana obróbka i wysoka cena sprawia, że rozwiązania te stosowane są zwykle przez wyspecjalizowane firmy, bardzo często legitymujące się certyfikatem dostawcy rozwiązania.
Problemem, z którym walczy wielu użytkowników budynków, jest niedostateczna odporność murów, w tym cokołów, na wodę opadową lub konieczność zabezpieczenia ścian przed wpływem czynników atmosferycznych lub zabrudzeniami. Wracające w ostatnich czasach do łask w nowoczesnych wnętrzach mury z gołej cegły, czy to nowo zbudowane czy pozyskane po odkuciu tynku, również potrzebują takiego zabezpieczenia.
W takich przypadkach również przychodzi z pomocą nowoczesna technologia silanów i silikonów. Preparaty te służą do zabezpieczania powierzchni betonu, tynków, cegieł i innych powierzchni mineralnych. Tworzą paroprzepuszczalną, hydrofobową powłokęodpierającą wodę oraz inne zanieczyszczenia. Zastosowanie silanowego preparatu hydrofobizującego zabezpiecza też mury z cegły klinkierowej i licowej przed powstawaniem wtórnych wykwitów solnych, związanych z odparowywaniem wody deszczowej z powierzchni muru.
Przed wyborem metody zabezpieczenia przed wodą zawsze należy przeanalizować poszczególne kryteria zastosowania, które pomogą w doborze odpowiedniego rozwiązania. Do takich należą: stabilność podłoża, miejsce zastosowania, wysokość słupa prącej wody, kolejne warstwy i inne.
Należy także pamiętać, że pierwszym i bez mała najważniejszym etapem wykonania każdych robót jest dobranie odpowiedniego rozwiązania, pozwalającego później bez przerw na poprawki lub remonty kontynuować prace, a po zakończeniu eksploatacje obiektu.
Artur Chonewicz
